ประวัติของ ‘ถวัลย์ ดัชนี’ จิตรกรระดับชาติ

‘ดร. ถวัลย์ ดัชนี’ ท่านเป็นจิตรกรชื่อดัง เป็นผู้ที่ได้รับการยกย่องจากผู้ศรัทธาในฝีมือทั่วฟ้าเมืองไทย ท่านได้รับฐานะให้เป็นศิลปินแห่งชาติ สาขาทัศนศิลป์ ในปี พ.ศ. 2544 ท่านเกิดที่จังหวัดเชียงราย ซึ่งเรียกได้ว่าเป็นคนเชียงรายโดยแท้

‘ดร. ถวัลย์ ดัชนี’ กับผลงานทางด้านจิตรกรรม

โดยท่านเป็นผู้ที่มีแววด้านศิลปะมาตั้งแต่สมัยอยู่ชั้นประถมเท่านั้น ตั้งแต่อายุเพียงน้อย ท่านสามารถวาดตัวละครในเรื่องรามเกียรติได้เกือบทุกตัว ไม่ใช่เพียงเท่านั้นหากแต่ทุกตัว มีความสวยงามเกินเด็กในวัยเดียวกันที่จะสามารถวาดได้ และท่านยังมีความทรงจำเป็นเลิศจนเป็นที่เลื่องลือ

หลังจากที่ ‘ดร. ถวัลย์ ดัชนี’ จบชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 ในจังหวัดบ้านเกิดแล้ว ท่านก็มาเรียนต่อ ณ โรงเรียนเพาะช่าง และเดินทางมาร่ำเรียนวิชาที่กรุงเทพ โดยท่านได้เป็นนักเรียนดีเด่น ด้วยฝีมือการวาดภาพที่มีความโดดเด่นมากว่าใคร จนถึงขนาดทำให้ผลงานของท่านได้รับการคัดเลือกให้ไปแสดงในหอศิลป์แห่งชาติ ณ กรุง Tokyo ประเทศญี่ปุ่น หลังจากนั้นท่านก็ได้ไปศึกษาต่อ ณ คณะจิตรกรรม มหาวิทยาลัยศิลปากร จนกระทั่งได้เป็นลูกศิษย์รุ่นท้ายๆ ของ ‘ศาสตราจารย์ ศิลป์ พีระศรี’ อีกด้วย โดยในครั้งหนึ่งยอดศิลปินผู้นี้เคยได้รับการวิจารณ์งานจากศาสตร์จารย์ ศิลป์ พีระศรี แบบตรงไปตรงมา จึงทำให้อาจารย์ ถวัลย์ ดัชนี ได้รับแรงบันดาลใจอันยิ่งใหญ่ จนกระทั่งมุมานะหมั่นฝึกฝน พัฒนาตัวเอง พัฒนางานให้มีเอกลักษณ์ และใส่จิตวิญญาณลงไป จนกระทั่งมีชื่อเสียงโด่งดัง ท่านเคยได้รับการความช่วยเหลือจาก ‘ศาสตราจารย์ศิลป์ พีระศรี’ ได้มีโอกาสสอบชิงทุนเพื่อไปศึกษาต่อ ณ ประเทศเนเธอร์แลนด์ ด้านสาขาจิตรกรรม และระดับปริญญาเอก สาขาอภิปรัชญา ที่ Amsterdam School of the Arts

แรงบันดาลใจที่ได้มาจากปรัชญาทางพุทธ

เมื่อท่านสำเร็จวิชาแก่กล้าได้กลับมายังบ้านเกิดเมืองนอน รูปเขียนของท่านหลายรูปถูกทำลายย่อยยับ เนื่องจากพวกเขาให้เหตุผลว่า ผลงานของอาจารย์นั้นดูหมิ่นพุทธศาสนา จากเรื่องจึงนี้ทำให้ ‘อาจารย์ถวัลย์ ดัชนี’ เลิกจัดแสดงผลงานในประเทศไทยไปนานหลายปี ท่านต้องฝ่าฝันอุปสรรคทางความคิดอยู่นานกว่า 30 ปี กว่าที่คนไทยส่วนหนึ่งจะยอมรับศิลปะรูปแบบนี้ได้ และมีชื่อเสียงโด่งดังไปทั่วประเทศ ในปัจจุบันนี้ร่างของท่านจากไป หากแต่ผลงานของท่านยังคงอยู่ และได้รับความนิยมในหมู่ผู้รักการสะสมงานศิลปะอีกด้วย

วันนี่ 3 กันยายน พ.ศ. 2557 เหตุการณ์อันโศกเศร้าได้เกิดขึ้น เมื่อ ‘อ.ถวัลย์ ดัชนี’ เสียชีวิตเพราะป่วยด้วยโรคตับอักเสบ ต่อเนื่องมาเป็นระยะเวลานานกว่า 3 เดือน ครอบครัวของอาจารย์ได้นำศพมาทำพิธีทางศาสนา โดยมีการขอพิธีพระราชทานเพลิงศพให้สมเกียรติ